DERAC i AID: Złota kombinacja udzielania konstruktywnej informacji zwrotnej?
Odbieranie informacji zwrotnej jest nieodłączną częścią procesu uczenia się i rozwoju osobistego oraz zawodowego. Skuteczna komunikacja zwrotna może pomóc nam zrozumieć nasze mocne strony, obszary do poprawy oraz prowadzić do pozytywnych zmian i rozwoju. Jednakże, nie zawsze łatwo jest przyjąć informacje zwrotne, a nieumiejętne jej przekazanie może prowadzić do konfliktów i frustracji. W takich sytuacjach przydatne są narzędzia i modele, które pomagają zarówno w udzielaniu, jak i odbieraniu informacji zwrotnej w sposób konstruktywny i efektywny.
W tym artykule:
- Przedstawimy modele DERAC i AID.
- Wyjaśnimy, jak je stosować w praktyce.
- Pokażemy, jak te modele mogą pomóc Ci udzielać i przyjmować konstruktywną informację zwrotną.
Dowiesz się:
- Jakie są kluczowe elementy konstruktywnej informacji zwrotnej.
- Jak formułować konstruktywne opinie.
- Jak reagować na pozytywną i negatywną informację zwrotną.
Dzięki temu:
- Będziesz w stanie udzielać i przyjmować feedback w sposób efektywny i konstruktywny.
- Wzmocnisz swoje relacje z innymi.
- Zwiększysz swój potencjał rozwojowy.
Model AID – niezawodny i prosty sposób na feedback
Model AID to sprawdzony, zorganizowany sposób przekazywania informacji zwrotnych. Stanowi strukturalne podejście do udzielania informacji zwrotnej, które skupia się na trzech kluczowych elementach: Akcji, Wpływie i Działaniu.
Akcja: Pierwszym krokiem w modelu AID jest opisanie konkretnej akcji lub zachowania, które zostało zaobserwowane. Jest to moment, w którym wyrażamy fakt, co dokładnie zostało zauważone lub co zostało powiedziane. Ważne jest, aby to opisanie było możliwie jak najkonkretniejsze i obiektywne, unikając ocen lub osądów. Przykładowe sformułowania mogą brzmieć: “Zauważyłem/am, że podczas spotkania przerywałeś/łaś innym osobom”, “Zauważyłem/am, że twoje raporty są często opóźnione” lub “Zauważyłem/am, że nie uczestniczysz aktywnie w dyskusjach zespołowych”.
Wpływ: Kolejnym krokiem jest wyjaśnienie, jaki był wpływ tego zachowania na nas lub na innych. Chodzi o określenie konsekwencji lub efektów tego zachowania. W tym elemencie wyrażamy, jak to działanie wpłynęło na nasze uczucia, relacje z innymi osobami, efektywność pracy itp. Przykładowe sformułowania mogą brzmieć: “To zachowanie sprawiło, że czułem/am się pominięty/a i niezrozumiany/a”, “Opóźnienie w dostarczeniu raportów uniemożliwia mi terminowe wykonanie mojej pracy” lub “Twoje brak zaangażowania w dyskusje negatywnie wpływa na dynamikę zespołu i jakość naszych spotkań”.
Działanie: Ostatnim elementem modelu AID jest wskazanie konkretnych działań, które można podjąć w celu poprawy sytuacji lub kontynuacji pozytywnych zachowań. Chodzi o zaproponowanie konkretnych kroków, które mogą być podejmowane w przyszłości, aby zmienić niepożądane zachowanie lub utrzymać pozytywne aspekty. Ważne jest, aby te sugestie były konkretne, realistyczne i konstruktywne. Przykładowe sformułowania mogą brzmieć: “Proponuję, abyś zaczął/a bardziej aktywnie uczestniczyć w dyskusjach zespołowych, zadając pytania i dzieląc się swoimi pomysłami”, “Możemy ustalić harmonogram dostarczania raportów i omówić ewentualne problemy wcześniej, aby uniknąć opóźnień” lub “Kontynuujesz dobrą praktykę aktywnego słuchania i wyrażania empatii w naszej komunikacji”.
Model AID umożliwia strukturalne i konstruktywne udzielanie informacji zwrotnej, co sprzyja lepszemu zrozumieniu oraz skuteczniejszemu rozwojowi osobistemu i zawodowemu.
Prostota i skuteczność to główne cechy wyróżniające model AID w udzielaniu informacji zwrotnej. Dzięki temu podejściu nawet trudne rozmowy stają się bardziej klarowne i budujące dla obu stron.
To podejście eliminuje zamieszanie i niejasności, które często towarzyszą rozmowom o informacji zwrotnej. Dzięki temu osoba odbierająca informację może łatwo zrozumieć, co jest konkretnym problemem oraz jakie kroki należy podjąć, aby go rozwiązać. Jednocześnie osoba udzielająca informacji ma jasną strukturę do przekazania swoich obserwacji i sugestii.
Dzięki prostocie i skuteczności modelu AID, zarówno osoby udzielające, jak i odbierające informację zwrotną mogą skoncentrować się na konstruktywnym rozwiązaniu problemów i wspólnym rozwoju. To sprawia, że model AID jest niezwykle użytecznym narzędziem w budowaniu pozytywnych relacji i osiąganiu celów zarówno na poziomie osobistym, jak i zawodowym.
Szkolenie HILLWAY
Feedback – skuteczne wdrożenie modelu udzielania informacji zwrotnej
Model DERAC – jak odbieramy feedback?
Jednym z takich modeli jest model DERAC, który opisuje pięć etapów reakcji na informację zwrotną: Wyparcie (Denial), Emocje (Emotion), Racjonalizacja (Rationalization), Akceptacja (Acceptance) oraz Zmiana (Change).
Wyparcie (Denial)
Odrzucenie to pierwsza reakcja na informację zwrotną, gdzie osoba może zaprzeczać lub negować otrzymaną informację.
“To nie mogło być ja, na pewno pomyliłeś mnie z kimś innym.”
“Nie jestem pewien, czy to, co mówisz, jest prawdą. Nie pamiętam, aby coś takiego miało miejsce.”
“Nie mogę uwierzyć, że ktoś mógłby tak myśleć o mnie. To musi być jakaś pomyłka.”
W tym etapie kluczowe jest potwierdzenie obserwacji oraz zachowanie spokoju i wytrwałości. Warto skoncentrować się na faktycznych danych i konkretnych przykładach, które potwierdzają informację zwrotną. Można także wyrazić zrozumienie dla reakcji drugiej osoby, jednocześnie zachęcając do kontynuacji rozmowy i otwarcia się na możliwość przyjęcia informacji.
Emocje (Emotion)
W etapie Emocji osoba może doświadczać różnych emocji, takich jak złość, smutek czy zażenowanie i być nimi kierowane.
“Jestem zszokowany/a i zdenerwowany/a, że słyszę coś takiego.”
“Czuję się zraniony/a i przygnębiony/a przez to, co mówisz.”
“To sprawia, że czuję się naprawdę sfrustrowany/a i zdezorientowany/a.”
Podczas tego etapu istotne jest okazanie empatii i zrozumienia dla silnych emocji, jakie może odczuwać druga osoba. Warto wyrazić gotowość do wysłuchania i zrozumienia jej punktu widzenia. Można także zaproponować przerwę w rozmowie w celu uspokojenia się i wrócenia do niej, gdy emocje opadną.
Racjonalizacja (Rationalization)
W etapie Racjonalizacji osoba może próbować uzasadnić swoje zachowanie lub zrzucić winę na inne czynniki.
“Jeśli coś takiego naprawdę miało miejsce, to musiało być z powodu…”
“Myślę, że mogłeś/mogłaś to źle zinterpretować. To naprawdę nie miało na celu nikogo obrazić.”
“Być może było to spowodowane stresem lub presją sytuacji. To nie jest typowe dla mnie.”
W odpowiedzi na próby racjonalizacji ważne jest zadawanie pytań, które pomogą drugiej osobie zrozumieć alternatywne perspektywy i możliwe działania. Można również zachęcić do refleksji nad konsekwencjami własnych działań oraz otwarcia się na inne punkty widzenia. Warto unikać oskarżeń i konfrontacji, a zamiast tego skupić się na budowaniu wspólnego zrozumienia i znajdowaniu rozwiązania.
Akceptacja (Acceptance)
Dopiero po osiągnięciu etapu Akceptacji osoba staje się bardziej otwarta na zrozumienie i wewnętrzną akceptację informacji zwrotnej.
“Rozumiem, że musisz mieć swoje powody, aby mi to powiedzieć. Postaram się nad tym popracować.”
“Dziękuję za twoją szczerość. Muszę nad tym wszystkim porozmawiać i zastanowić się, co mogę zrobić, aby poprawić sytuację.”
“Przyjmuję to do wiadomości. Chętnie przemyślę twoje słowa i spróbuję znaleźć sposób, aby działać lepiej.”
W przypadku akceptacji ważne jest wyrażenie uznania za otwarcie się na informację zwrotną oraz zachęta do kontynuowania procesu rozwoju. Można podziękować za gotowość do zmiany i zadeklarować swoje wsparcie. Warto także podkreślić pozytywne aspekty podejścia drugiej osoby oraz zaznaczyć, że jest się gotowym do dalszej współpracy i wsparcia.
Zmiana (Change)
Ostatni etap, Zmiana, skupia się na implementacji konkretnych działań opartych na otrzymanej informacji zwrotnej.
“Rozumiem teraz, że istnieje potrzeba zmiany. Postaram się pracować nad poprawą moich zachowań.”
“Dziękuję za wskazówki. Jestem otwarty/a na sugestie i chętny/a do podjęcia kroków w kierunku poprawy.”
“Dzięki twojej informacji zrozumiałem/a, co mogę zrobić lepiej. Chcę się teraz skupić na wprowadzaniu tych zmian.”
W odpowiedzi na podjęcie działań lub decyzję o kontynuacji obecnych zachowań warto wyrazić wsparcie i zachętę do kontynuowania procesu rozwoju. Można wyrazić pozytywne odczucia i zadeklarować swoje wsparcie, podkreślając gotowość do wspierania drugiej osoby na jej drodze do zmiany i rozwoju. Ważne jest także podkreślenie znaczenia ciągłego wsparcia i feedbacku w procesie zmiany.
DERAC i AID – złota kombinacja konstruktywnej informacji zwrotnej
Kombinacja modeli DERAC i AID pozwala na kompleksowe podejście do udzielania i odbierania informacji zwrotnej. Poprzez świadomość etapów reakcji oraz zastosowanie odpowiednich technik feedbacku, zarówno osoba udzielająca jak i odbierająca informację zwrotną mogą przyczynić się do tworzenia konstruktywnego i wspierającego środowiska, sprzyjającego rozwojowi i osiąganiu celów.
Świadomość etapów reakcji z modelu DERAC pozwala na odpowiednie dostosowanie sposobu przekazywania feedbacku do aktualnego stanu odbiorcy. Z kolei zastosowanie modelu AID umożliwia konkretną i konstruktywną wymianę informacji zwrotnej. Dzięki temu, obie strony mogą lepiej zrozumieć siebie nawzajem, budując zaufanie i wspierając rozwój osobisty oraz zawodowy.
W rezultacie, kombinacja tych modeli pozwala na kompleksowe podejście do zarządzania informacją zwrotną, stwarzając pozytywne środowisko pracy, w którym otwarta i konstruktywna komunikacja jest mile widziana. Pracownicy mogą czuć się bardziej zmotywowani do doskonalenia swoich umiejętności, a także do skutecznej współpracy i osiągania wspólnych celów. Dlatego warto wykorzystywać te modele w codziennej praktyce zarządzania personelem, by budować silne i produktywne zespoły.
Zobacz inne artykuły HILLWAY o feedbacku:
Co to jest feedback? Jak udzielać feedback? Jak przyjmować?
Jak przekazać feedback? 9 złotych zasad udzielania konstruktywnej informacji zwrotnej
W HILLWAY rozwijamy kompetencje zespołów, przygotowując na wyzwania jutra.
